intikam yavaş yenen bir yemektir

Shave it from 3DAR on Vimeo.

Doğadan geldin, doğaya döneceksin. Ne kadar aldıysan o kadar vereceksin. Hatta daha da fazla. Seve seve vermiyorsan, zorla vereceksin. İntikamını alacak doğa.

Evrenin o kadar da umrunda değilsin.

Doğayla inatlaşırsan, olası bir felaketin ardından birkaç yıl içinde sokaklarda yeni bir toprak tabakası belirecek; ağaçlar yavaştan kök salmaya başlayacak. Parklar, ormana benzeyecek. 100 yıl içinde bugün birkaç kayın ağacı ve çalılıktan ibaret korular, balta geçirmez ormanlara dönecek. 

Mesaj bu. Shave It!

Olağanüstü kısa animasyon Shave It’in olağanüstü akıllı maymunun yaptığı gibi intikamını ağır ağır, tadını çıkara çıkara planladıktan sonra alacak doğa. Acelesi yok. Bekliyor.

Arjantinli animasyon stüdyosu 3dar harika iş çıkarmış. Hele sona doğru, kendisi de bizzat çizgi karakter canımın içi Rita Pavone’nin Viva La Pappa Col Pomodoro’nun başlaması on numara hareket. Shave it!!

* 3dar kimdir, eserleri nelerdir, böyle buyurun

metali eritip öküzü ehlileştirdiğimiz dünyada

Önce biraz insanlık tarihi okuyalım. National Geographic kâşifi Paul Salopek anlatıyor: 

“ (…) İnsanoğlu Ortadoğu’dan geçtiği sırada durakladı. İki yüz bin yıllık gezginlikten yorgun düşen avcı-toplayıcı grupları Levant’in tebeşirli vadilerine yerleştiler. Güvenilir tatlısu kaynağı arayıp buldular. Çavdar, kavılca, keten… Yabani otları ekmeyi öğrendiler. Boynuzlarının genişliği iki metreyi bulan öküzleri ehlileştirdiler. Göçerliğin dayattığı avcılık sonsuza değin bir yana bırakıldı. Bunun yerine bu yeni yerleşimciler, taş taş üstüne koyup ilk köyleri, kasabaları, şehirleri inşa ettiler. Eritilmiş metal çıktı ortaya. Ticaret ve ordular da… Bütünüyle farkı bir dünya oluştu, gelişti, büyüdü -ve biz hâlâ o dünyada yaşıyoruz- Bu ‘Neolitik devrim’ 9-11 bin yıl önce yaşandı.”*

Uzun bir yol… Belki de yeterince uzun değildir. 2014 Türkiye’sinde önce Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ardından Başbakan Ahmet Davutoğlu, kadın-erkek eşitliği üzerine tuhaf tuhaf çıkarımlar yapıyor. Erdoğan’ın kadınla erkeğin birbirine eşit olmadığı, olamayacağını, kadının fıtratının buna izin vermediğini söylediğini hatırlayacaksınız. Daha birkaç gün önceydi. Bunun yerine, ‘annelik kurumunu’ öne çıkardı. Blogda daha önce, şurada yazmıştım. 

Dün de Davutoğlu girdi topa. “Bu eşitlik ‘mekanik’ olarak algılanıyor” dedi. Ne demekse ‘mekanik!’  Önemli olan ‘eşdeğerlik’ imiş. Sonra o azala azala bitmeyen İskandinavya intiharları muhabbetine girdi. Ve tabii ki kadının ailedeki rolüne:  

“Bugün insanlığın aile merhametine ihtiyacı var. Örneğin İskandinav ülkeleri de dünyanın en öncü ülkeleri ama intihar oranları da en üst düzeylerde. Neden? Çünkü modern toplumu kopardığınızda, ‘Madem ki bir tarafta şu vardır, diğer tarafta da bu olacak’ diye mekanik bir eşitliğe soktuğunuzda o zaman hayatı tamamlayıcılık ilişkisini de yok etmeye başlıyorsunuz. Madem ki kadınlarımız insan neslini devam ettiren o ulvi görevi yürütüyorlar, tabii ki anne olmadan önce ve sonra, dinlenmek ve çocuklarına vakit ayırmak hakkına sahiptir. Bunu vermek hak vermek değil, sadece bir borç ödemektir. Manevi bir borç ödemektir.” 

Dönelim Salopek’in notlarına… Upuzun bir tarih bu… 200 bin yıl boyunca gezmiş, avlanmış, yorulmuşuz. Sonra durup yerleşmişiz, öküzü ehlileştirip, demiri eritip, şehirler kurmuşuz. O da tutmuş topu topu 10 bin yıl. Salopek’in dediği ve devlet büyüklerimizin açıklamalarından da anlaşıldığı üzere, belli ki, biz hâlâ o eski dünyada yaşıyoruz. 

Kısa, basit bir cümle: Kadın, erkek eşittir! Bugün bunu açık açık diyemiyorsa bir başbakan, bir cumhurbaşkanı, dert etmeyelim, yüz bin yıl sonra ona da sıra gelir elbet. Ben tarihin yavaş akmasından başka bir açıklama bulamıyorum. Sıra gelmedi herhalde. 

Stratejik derinliğimiz müsade ederse o da olacak. Enseyi karartmayın.  

* Paul Salopek, ‘Kutlu, lanetli, sahipli - Kutsal topraklarda adım adım’, Aralık 2014, National Geographic Türkiye.

ağaca tünemiş ejderha, apartman toplantısı ve sürpriz bir kıvılcım

Ağaca tünemiş bir ejderha… Düşlerden yontulmuş bir heykel. Sanatçı James Doran-Webb, bu ejderhayı bir yılda tamamlamış. Ağacın altında duran da onun kızı… Güzel bir çocukluktur böylesi herhalde. İngiliz Doran-Webb 26 yıldır Filipinler’de yaşıyor. Ahşap heykelleriyle tanınıyor. En bilinen eserleri de özel bir proje için hazırladığı at heykelleri. Bu heykeller nehirlerin sürüklediği, denizlerde kıyıya vuran dallardan, ağaç parçalarından yapılıyor. Düzelteyim, önce çelik bir iskelet, çevresine ağaç parçaları. Malzemesi doğada başıboş gezerken bulduğu parçalar olmasına rağmen, her bir kilo için bir ağaç dikiyormuş. Hedefi seksen bin ağaç. Fazlasını merak eden buradan ulaşsın. Diğer fotolar da aşağıda. 

Dünkü mevzu için farklı bir bakış açısı… Azerbaycan’da pulsuz askerlik yokmuş. Günlerin Köpüğü blogunun şu aralar Bakü’de misafir yazarı tatlı tatlı anlatmış. Burada.

Geçen haftaydı, kitapçıda bir delikanlına yanındakine Turgut Uyar’ın kitabını gösterip “Bu adamın kitapları çok konuşuluyor” diyerek Uyar’ı övdü. Twitter’a yazdım bu anı. Cevaplardan çıkan sonuç: Uyar’ın şiirleri artık dizilerin malzemesi. Ben de bir iki defa denk gelmiştim ama almış yürümüş meğer. E, kötü değil. 

Geçen gün hayatımın ilk apartman toplantısına katıldım. Eğlenceli bulacağımı düşünüyordum. Sıkıcıymış. 

Doğu Avrupalı Yahudilerin müziği klezmer’i ve ondan esinlenen müzikleri dinlemeye devam. Oralarda yaşarken maalesef denk gelmediğim Amsterdam Klezmer Band’in yoğun Balkan esintili şarkıları arasında bir kıvılcım çakıyor. Kötü kelime esprisi için affedin, son albümleri Blitzmash’daki Pandora isimli şarkıya, Türk asıllı Hollandalı şarkıcı Kıvılcım eşlik etmiş. Çok da güzel etmiş. 

bankaya yürüyüş kararı sayılacak, say

Bedelli çıktı ya, her yerde tantana. Karşı çıkanlar, sevinenler, goygoyunu yapanlar… 

Ben çoğu gazetenin mevzuyu haberleştirme şekline takıldım. Görsel tercihleri bir tuhaf.

Silahlarıyla atlayan zıplayan komandolar, savaş boyaları, ileri çıkartılmış göğüsler, esas duruşlar…

Yanlış olmasın, bu haberin muhatapları, askerlik adına, bir bankaya gidip gelecek en fazla. Hani “Her Türk asker doğar” safsatası vardır ya, sayfayı yapanlar da bedelli coşkusu mu yaşıyor acaba. Abartıyorlar.

Bir de, askerlikten anlaşılan ne? Tamam, bazıları çok çok zor koşullarda yapıyor da, askerlik çoğunluk için sonu gelmez içtimalar, kantin önü muhabbeti, yemekhane kuyruğu, mıntıka temizliği, sayılamayan yürüyüş kararları, bolca dedikodu… Doğu’da yapanlar dışında ben kimseden zorlu anılar duymadım. Belli ki askere gitmeyenler, kamuflajla birlikte savaş boyası da dağıtıldığını sanıyor.

Neyse, bedelli de kalksın, en iyisi öyle. 

hep fatih terim'in kazandığı ülke

Bu ülkenin kuralları var. Birincisi, asla özür dilemeyeceksin. Şunu bilmek de faydalı: Yanlış yaparsan, yanlış yaptığını kabul etmeyeceksin. Ve elbette: Başarısızlığı hiçbir koşulda kendine bağlamayacaksın. 

Başka şartlar başka koşullar icat edeceksin. İkna edeceksin. Zeminin altında kaydığını hissedersen bağıracaksın. Suçlayacaksın. 

Yoksa biletini keserler. 

“Hatalıysam ara” diyebilirsin, buna izin var. Bu, hatalı olduğunu senin kabul etmen değil, başkasının görüp, işaret etmesi. Aramaksa gazının alınması için. Sonra kale almamak yine senin insiyatifinde. 

Hata yapmak, özür dilemek kırılganlıktır bu ülkenin kurallar kitabına göre. Başarısız olunur, olunabilir ama sadece elverişsiz koşullar yüzünden. 

İsteyen kişinin her şeye gücü yeter evelallah. 

Başarısızlık ancak fitneyle gelir, vatansevmezlikle gelir, tanrıtanımazlıkla gelir, çokbilmişlikle entellikle gelir…

İş bilmemekten, zayıf olmaktan, zamana ayak uyduramamaktan kaynaklanmaz burada başarısızlık. 

Başarısızlık bu ülkede sadece ‘kırılgan’ olanın biletini kestirtir. 

Bu ülke Fatih Terim’in ülkesi. Onun gibilerin ülkesi. Bilmem kaç milyon dolar maaş aldığı halde, yaptığı işteki başarısızlığın ihalesinin bize kaldığı ülke burası. Bizim vatansevmezlikle suçlandığımız, onun sürekli haklı çıktığı ülke. 

Şampiyon Lucescu’yu kovdurup onu getiren, milli takımdan Ersun Yanal’ı kovdurup onu getiren, bizzat kendini kulübünden kovdurup mağdurların kralı ilan ettiren, sonra o mağdur haline kıyamayıp milli takımın başına geçirten, en son Prandelli’yi kovdurup yine bir şekilde onu getiren… Ülke.

Bu sonuncusu özellikle Türkiye’de birçok genç insanın, genç futbol adamının gönlünü kırdı eminim. Burası öyle bir ülke. Terim’in ülkesi…

Bizim bir şekilde ona teslim olduğumuz, onun bağırmasına çağırmasına boyun eğdiğimiz, hatasızlığına biat ettiğimiz, şişkin maaşına razı olduğumuz, türlü hakaretlerini sineye çektiğimiz, başarısızlığına aldırmadığımız, başardığında tanrı katına çıkardığımız… Ülke. 

Bu gece Karabük’ün başındaki genç teknik adam Tolunay Kafkas,takımının Beşiktaş’la yaptığı maçtan sonra, görünürde hiç neden yokken, birdenbire patladı. “Bu ülkeden ümidimi kestim” dedi. 

“ (…) Ülkeden de ülkemin insanından da umudumu kestim. Çünkü hiç kimse futbolun gelişmesi ve ilerlemesi için bir şey yapmıyor. Kendi çıkarları ve menfaatleri için çalışıyor. Türkiye'de insanların kişiliğine, doğruluğuna, dürüstlüğüne saygı gösterilmiyor. Parasına ve gücüne gösteriliyor. Güç kimdeyse... Bu ülke bu durumda. Genel söylüyorum.”

O kadar söylüyor. Genel söylüyor. Belki benim söylediğimi bile söylemiyor ama ben yine tekrar edeyim, bir çok konuda hep yerimizde saymaya mahkumuz. 

Çünkü burası bir şekilde hep Fatih Terim’in kazandığı ülke.