bakana bakanlar

Bakana bakmak bazen bakmaktan daha zevkli geliyor. Bir kadının ardından bakan erkeklere bakmak mesela; minibüse binen kadını baştan aşağı süzen diğer kadına bakmak. Haince bir zevk.

Nihai noktası fotoğrafçıya bakmak. Bizim için bakanlara... Hollanda'nın epey sıkıcı siyasi sahnesini (gerçi neresi eğlenceli ki?) takip eden bir grup fotomuhabir birbirlerine baktıkları bir internet sitesi kurmuş; ismi hebbediekiek. "Poz ver" gibi çevrilebilir Türkçe'ye.

Poz vermiyorlar elbette; kan ter içinde işlerini yapıyorlar; ama iyi de poz çıkıyor doğrusu. Sonradan bakıp eğleniyorlardır. Buraların siyasetine de başka türlü katlanılmaz zaten.

her zaman inanma

İşimiz bazen abartmak. Dikkatle okuyunuz.

şapkamızı takalım

Bir elli yıl önce gazetecilik yapsaydım, neyi nasıl yazardım bilmiyorum. Ama bir fötr şapka edinmiş olurdum, orası kesin.

Guardian'dan Martin Kelner, geçtiğimiz günlerde ölen boks yazarı Bert Sugar'ın anısına yazarken, araya birkaç nostaljik cümle sıkıştırıvermiş: "Ben gazeteciyi fötr şapkasıyla görmeyi seviyorum. Hoşuma giden şey şapkaya iliştirilmiş bir basın kartı ya da ağız kenarından sarkan sigara değil. Fötr, gazeteciye otorite veriyor."

Birazcık otoriteye itirazım olmazdı. Hem denedim, iyi de duruyor.

Yazının girişinde Yurttaş Kane/Orson Welles, hemen üstteki fotoğrafta müteveffa Bert Sugar.

anthony shadid'den gazetecilik dersleri

Libya’da kaçırıldı; Filistin’de vuruldu. New York Times muhabiri Anthony Shadid’in astım kriziyle ölmesi insanın aklına gelecek bir şey değildi. Sahadaydı elbette; işini yapıyordu. Gazetecilere yasak Suriye’ye kaçak girmiş, at sırtında Türkiye’ye dönmeye çalışıyordu.

Buradaki gazeteci titri taşıyan bazı lüzumsuz insanlar, Shadid’in ardından ilk olarak, “AKP’ye yakın bir gazeteci öldü” buyurdu. Sanki Shadid’in öne çıkan herhangi bir özelliği yokmuş gibi… Türkiye o kadar içine çöktü ki, işini yaparken hayatını kaybeden bir gazeteciyi bile kendi siyasi dünyamıza göre tasnif ediyoruz. Bize dokunan bir yanı yoksa, zaten umurumuzda bile değil.  

Her neyse, araya kimseyi sokmadan, kendi sözleriyle Anthony Shadid:

Irak’ın işgalinin daha ilk ya da ikinci sabahından itibaren çok yorgundum. AP’de geçirdiğim yıllar boyunca, hikâyeyle aramızdaki mesafeyi korumamız gerektiği öğretilmişti. Ama artık nasıl görüyorsam öyle yazmaya karar vermiştim. Adil olabilmeniz için, yazdığınız hikayeleri gerçekten dikkate almanız gerekir. Ben de aldım. Ortadoğu’yu önemsiyordum.

Mısır’da veya Irak’ta haber yapmayı değerli kılan bir şey var. Sadece insanların hikâyesini anlatırsanız, bu haberler, duyguların, düşüncelerin aracına dönüşebiliyor. Kesinlikle daha gerçekçi bir hale bürünüyor. Daha dürüst bir hale…

Dış muhabirlerde sıklıkla fark ettiğim şu: Bu işi sürdürdükçe, kendi hikâyelerini anlatmaya başlıyorlar. Bir yerlerde uzun süre kalan bazı insanlar için sanırım kaçınılmaz bir şey bu. Öyle çok şey görüp yaşıyorlar, öyle çok insanla konuşuyorlar ki, bir süre sonra her şeyin tekrardan ibaret olduğu hissine kapılıyorlar. Kendi yaşadıklarının çok daha ilginç ve zorlu olduğunu düşünmeye başlıyorlar. İşte bu bir felaket. Bu, dış muhabirler olarak ne yapmamız gerektiğinin tam bir antitezi. Haberler insanlar hakkında olmalı. Ama işte, ne biliyorsak zaman içinde kaybolup gidiyor.

Röportajın tamamını şu ColumbiaJournalism Review linkinden okuyabilirsiniz.

ofiste bir gün

Gazetenin, derginin ofisindeki hal üç aşağı beş yukarı budur. Evden çalışan gazeteciyi merak edenler, videodan sadece kahve makinasını çıkarsın.

umberto eco gazetecilere karşı

Kuru varsayımlar için, Umberto Eco'nun şapkasında her zaman bir tavşan vardır. Kitap ölüp gidecek diyenlere, hayır ölüp gidecek olan sizsiniz, kitaplar kalacak, diye saydırmıştı (tabii kibarca.) Guardian'a verdiği son röportajdaysa "basit ve az yazın"cıları şöyle kalaylıyor:

"Basit şeyler isteyenler sadece gazeteci ve yayımcılardır. İnsanlar basit şeylerden bıktı. Kendilerine meydan okunsun istiyorlar."

Koca gazeteleri metro gazetesine çevirmeye gerek yok yani. Yazı, okurunu her zaman bulur. Yok birader, o günler geçti, demek de bir tercih tabii. Ama adamın kitapları ortada. "En basit yazdığım en az satanıydı" diyen de Eco. Hangisi olduğunu röportajdan çıkartırsınız artık.

Eco'nun röportajının tamamı için: Guardian

Foto: Mark Larson / Some rights reserved

çelişkiler keskinleşsin diye...

Şimdi ben bunları masamda yazıyorum. Müzik açık. İlgilenen varsa "The Heart of Saturday Night" çalıyor. İçerisi serin.

Evdeki masamda olmasaydım, gazetedeki/dergideki masamda olurdum (işsizlik işte!) Masa da masaymış ha, sadece beni değil, hepimizi alırdı. Birbirimize laf atardık; arada sigara içerdik; birkaç cümle yazar, beğenmeyip silerdik.

Haber için şartların olgunlaşmasını beklerdik.

Şartlar hiç olgunlaşmayacak.

Olgunlaştığı yerlerde koşturup duruyor insanlar. Buyurun işte, yukarıdaki videoda var. Daha binlercesinde var. Vatandaş gazeteciliği denilen mesele hani, bu işte onun saf hali... Kıskanmıyorum desem yalan ama masa da çekici tabii çoğu zaman. Kıyaslamak gerekli mi, onu da bilmiyorum aslında.

Her neyse, video Suriye'den. Çatışmaların sürdüğü Talbisa'dan. Kaydı alan Suriyeli'de küfür kıyamet; askerlere fena sallıyor. Ateş edenleri görüntülüyor. Bir yandan da kurşun deliklerini, afişleri, duvar yazılarını... Namlular ondan tarafa çevrilince kirişi kırıyor hemen. Can tatlı...

Ama dakika üç buçuktan sonra (denk gelmiş!) kaçtığı o sokağa tekrar girmek de yürek ister. Bu adam giriyor.

Masamdan alkışlarımı gönderiyorum.

Videoda konuşulanların ingilizce kaydı için buraya.

şimdi al bu zırvalarını...

Bir ret mektubundan daha acıtıcı ne olabilir? İyi bir yazarın elinden çıkma bir ret mektubu…

Mike Peterson bir gün bir makale yazdı ve Rolling Stone’a yolladı. Sene 1971’di… Derginin hızlı zamanları… O senenin kapaklarından birkaçını sayayım: Keith Richards, Jim Morrison (ölümü üzerine) ve Jackson Five’ın prensi küçük Michael… Dahası, Gonzo gazeteciliğin mucidi ve isim babası Hunter S. Thompson da o yıllarda Rolling Stone’a yazıyordu.

Peterson’ın yazısına gelen cevap sarsıcıydı. Makale reddedilmekle kalmıyor, bir de fena halde aşağılanıyordu. Ret mektubunu yazanın Thompson olduğu tahmin ediliyor ki üsluba bakınca başka tahmine de yer kalmıyor zaten. Peterson’un sonradan çerçeveletip astığı cevap, serbest çeviriyle aşağıda (hem metnin orijinalini hem de haberin daha ayrıntılı halini okumak için Huffington Post’a uğrayabilirsiniz) :

Seni beş para etmez, hapçı cahil! Sakin buraya bir daha beyinsiz zırvalamalarını gönderme. Vaktim olsa, oraya gelir alnının çatına odunu indirirdim. Niye bir işe girmiyorsun, Allahın belası mikrop? Kapı kapı reklam ilanı dağıtabilirsin. Ya da bir balmumu müzesinde bilet kesebilirsin. Siz güneyli moronlar işte hep böylesiniz. Aynen Rolling Stone ofisindeki uyuşturucundan beyni sulanmış o sersemler gibi. Senin yazını bana gönderdikleri için o piçleri öldürmek istiyorum… Hemen ardından da seni. Şimdi al bu hastalıklı zırvalarını bir tarafına sok; böylesi eminim okurlarının da hoşuna gidecektir.

Saygılarımla,

Yail Bloor III
Minister of Belles-Lettre (Edebiyat Bakanı)

PS: Güzel, böyle çalışmaya devam et. İyi günler.

Aşağıda 1971'den birkaç Rolling Stone kapağı

gazeteci düğünü

Kolombiya nere İngiltere nere? Düğünden sekiz gün evvel, Espectador'un ön sayfası Kate ile William'ın "gerçek aşkının" hizmetinde. O da öyle bir paçavraymış işte deyip geçmeyin, 90'larda dünyanın en iyi gazeteleri arasında gösteriliyormuş.

Toplu histeri böyle bir şey. Bütün dünya basını bir düğün için çıldırdı. İngiltere'de yazılıp çizilenler zaten akla hayale sığmıyor. Sonuç: Ülke ikiye ayrıldı; töreni seyredecekler ve "düğünle işim olmaz arkadaş" diyenler. Tabii bir de ele güne posta koyup çaktırmadan televizyon başına çökenler var.

En doğal hakları, ne isterlerse yapsınlar. Ama bir gazeteci "bana ne lan elalemin düğününden" dedi mi olmuyor. Sana neyse, yapma bu işi. Sade vatandaş değilsin, işin haber vermek; düğünle ilgilenmesen de, bu işe kimin nasıl yaklaştığına, kimin kendinden nasıl geçtiğine bakmak; yeni teknolojiler nasıl kullanılıyor, bir fikir sahibi olmak.

Seçimleri, savaşları da takip etme o zaman. Kaldı ki düğünü de seyrediyorsun zaten!

umur talu'dan omurga tarifi...

Umur Talu, güzel insandır. O, medyada bugüne kadar hakkında kötü söz duymadığım nadir gazetecilerden biri (ki tahmin edersiniz, bu çok çok düşük bir rakam.)

Geçenlerde, boş geçmesin diye, Ahmet Şık'ın Bilgi Üniversitesi'ndeki dersine girmiş. Dersten sonra Habertürk Pazar'da Elif Key'e şunları söylüyor:

*** Öğrencilerin neredeyse hepsi direkt köşe yazarı olmak istiyor. Onlara, bir günde de köşe yazarı olabileceklerini ama 30 sene sonra da olmayabileceklerini söyledim; çünkü bütün köşe yazarları gazeteci değil, bütün gazeteciler de köşe yazarı değil.

*** Muhtemelen çoğu gazeteci olmak istemiyordur aslında... Ben sadece merak, katma değer, emek, bu arada da boyun eğmemekten bahsettim. Omurganın sırf tavizsiz bir karakterden oluşmadığını, aynı zamanda işini de iyi yapmakla ilgili bir şey olduğunu bilmeleri lazım, çünkü “Benim karakterim çok sağlam” demekle, eğilip bükülmemekle gazeteci olunmaz.

İki önemli saptama... Omurga meselesine tümden katılıyorum; kendi işinin ancak çeyreğini o da yalapşap yapıp yükü arkadaşlarının omzuna yıkan ama twitter'dan etrafa onur, şeref, haysiyet diye bağıran insanlardan yıldım.

Talu, keşke Türkiye'deki köşe yazarlığının dünyadaki örneklerine benzemeyen ucube bir format olduğunu da anlatsaydı. Bir köşeye kurulup her konuda ahkam kesmenin saçmalığından, bunun gazetecilikle ilgisi olmadığından bahsetseydi.

Bir insan hem şarap, hem aşk, hem Galatasaray, hem Suriye krizi, hem seçim kritiği, hem daha bilmemne yazabilir mi? Her gün... Yazsa da bütün bunların hepsinden herhangi bir okurdan fazla anlayabilir mi? Peki bir okur kendisinden daha fazla bilmeyen ve bunu sürekli açık eden bir yazarı ısrarla neden takip eder?

Herkesin bir uzmanlığı olur, o konuda yazar. Kalbinizi tedavi ettirmek için göz doktoruna gider misiniz? Ama hem kalp hem göz tedavisi hakkında bile yazan insanları okumak zorunda kalıyoruz. Tabii, bu arkadaşlar omurga sahibiyse dert etmemize gerek yok, değil mi?

Elif Key'in röportajının tamamı şurada.

pulitzer alacak gazete ilânından belli olur

Şu blogun tazecik ömrüne bir adet “ben demiştim” sıkıştırabiliyorum ya, ne mutlu bana… Evet, ben demiştim! En azından haberini vermiştim. Dün dağıtılan Pulitzer ödüllerinin araştırmacı gazetecilik için olanı sürprizdi; ödül, kendi yağında kavrulan bir yerel gazeteye, Saratosa Herald Tribune’a gitti. Daha doğrusu gazetenin muhabiri Paige St. John’a. Miami emlâk sigortası sistemini altını üstüne getirdiği için..

Peki ben ne demiştim? Saratosa Herald Tribune, geçen ay gelmiş geçmiş en tatlı ve sahici gazetecilik ilânını vererek, bizim sıkıcı mesleğe kendi keyifli imzasını atmıştı. Gazete ilânda, “ufak tefeğiz diye Karamürsel sepeti sanmayın, bir gün Pulitzer’i de alacağız” diyordu. Aldılar işte, ne diyelim, bravo... Söz konusu ilân aşağıda. Fotoğrafta da ilânın yazarı genel yayın yönetmeni Matt Doig ile Pulitzer sahibi St. John’u görüyorsunuz. Arka planda yazıişlerinin kalanı, ödül haberinin geldiği o kutlu anı idrak ediyorlar….

“Biz burada çabuk tarafından araştırmacı gazetecilik yapıyoruz; lazım geldiğinde de birkaç gün yayımlanacak mini projeler hazırlıyoruz. Ama her yıl, bizim çapımızda bir gazete için çok hırslı sayılabilecek işler kotarmaya da çalışıyoruz ki bir gün Walt Bogdanich şöyle demek zorunda kalsın: “Saratosa bilmem ne gazetesinin benim yirminci Pulitzer’imi elimden aldığına inanamıyorum.” Birçoğunuzun halihazırda bildiği üzere, bu tip işler cehennem azabıdır, ruhunuzu emer, kendinizden şüpheye düşürtür. Ama eğer siz, temizlikten uzak muhabirlerle dolu, ufak, kapalı bir ofise tıkılıp, çoktan ölmüş olmanızı isteyen güçlü kuvvetli kurum ve insanlara kafa tutan veritabanlarını, binlerce dokümanı tek tek girerek sıfırdan oluşturmayı kabul eden bir tür sapıksanız; üstelik bütün bunları da ödül kazanması muhtemel işinize şöyle bir bakıp bulmaca sayfasına yollanan okurlara sahip olma şerefi adına yapıyorsanız, yani bu size gazetecilik gibi geliyorsa, tamamdır, bizim aradığımız sapık sizsiniz.

Florida’nın şöhretinden bihaber olanlara not: Burası ülkenin en çok haber üreten eyaleti ve bunun sebebi de muhteşem kamu arşivi yasaları değil. Bizde her türlü yolsuzluk, şiddet ve şerefsizlik bulunur. 11 Eylül’ü yapan teröristler burada eğitildi. 11 Eylül’ün olduğu dakikalarda Bush anaokulu çocuklarına burada hikâye okuyordu. Yeni valimiz bir zamanlar, yaptığı vurgunlardan dolayı rekor cezaya çarptırılmış bir sağlık şirketi işletiyordu. Kasırgalarımız, yangınlarımız, petrol sızıntılarımız, tahtakurularımız, hastalıklı narenciye ağaçlarımız ve hamamböceği istilalarımız eksik olmaz (sadece birini uydurduk) Disney World de burada ve plajlarımız da, yani bütün ailenizi getirin."

yedekleyin!

Yeni başlayan gazeteci arkadaşlara:

Yıllarca çalışacaksınız; sayfalarca yazacaksınız. Yazdıklarınız, çalıştığınız kurumların internet sitelerinde yayımlanacak.

Çalışırken dönüp dönüp o sitelere girip, o yazılara bakacaksınız. İhtiyacınız olduğunda o siteleri kullanacaksınız.

Yazılarınızı oralarda bırakmayın. Kopyasını alın. Yedekli çalışın.

Burası Türkiye. Yüzlerce yıllık tarihe sahip gazete ve dergilere sahip değiliz. Çalıştığınız kurum gün geliyor kapanıyor. Kapanınca, nedense internet sitesini de kapatıyorlar.

Kopyasını almadıysanız arşiviniz uçup gidiyor.

Emeğinizi neden başkasının insafına bırakasınız ki?

Ben yaptım siz yapmayın, yedekleyin… Evde, başka bir işte, mahkemede… İlla ki ihtiyacınız var o yazılara.

gazeteciler için gerçek bir iş ilânı

Bugüne kadar birçok iş ilânı okudum; ama aşağıdaki kadar sahicisini görmemiştim. Florida Eyaleti'nde yayımlanan Saratosa Herald Tribune, çalışma arkadaşları arıyor. Ararken de sahici bir gazetecilik tarifi yapıyor. Kendine güvenen başvursun derim, öğrendiğim kadarıyla pozisyon halen açık:

"Biz burada çabuk tarafından araştırmacı gazetecilik yapıyoruz; lazım geldiğinde de birkaç gün yayımlanacak mini projeler hazırlıyoruz. Ama her yıl, bizim çapımızda bir gazete için çok hırslı sayılabilecek işler kotarmaya da çalışıyoruz ki bir gün Walt Bogdanich şöyle demek zorunda kalsın: “Saratosa bilmem ne gazetesinin benim yirminci Pulitzer’imi elimden aldığına inanamıyorum.” Birçoğunuzun halihazırda bildiği üzere, bu tip işler cehennem azabıdır, ruhunuzu emer, kendinizden şüpheye düşürtür. Ama eğer siz, temizlikten uzak muhabirlerle dolu, ufak, kapalı bir ofise tıkılıp, çoktan ölmüş olmanızı isteyen güçlü kuvvetli kurum ve insanlara kafa tutan veritabanlarını, binlerce dokümanı tek tek girerek sıfırdan oluşturmayı kabul eden bir tür sapıksanız; üstelik bütün bunları da ödül kazanması muhtemel işinize şöyle bir bakıp bulmaca sayfasına yollanan okurlara sahip olma şerefi adına yapıyorsanız, yani bu size gazetecilik gibi geliyorsa, tamamdır, bizim aradığımız sapık sizsiniz.

Florida’nın şöhretinden bihaber olanlara not: Burası ülkenin en çok haber üreten eyaleti ve bunun sebebi de muhteşem kamu arşivi yasaları değil. Bizde her türlü yolsuzluk, şiddet ve şerefsizlik bulunur. 11 Eylül’ü yapan teröristler burada eğitildi. 11 Eylül’ün olduğu dakikalarda Bush anaokulu çocuklarına burada hikâye okuyordu. Yeni valimiz bir zamanlar, yaptığı vurgunlardan dolayı rekor cezaya çarptırılmış bir sağlık şirketi işletiyordu. Kasırgalarımız, yangınlarımız, petrol sızıntılarımız, tahtakurularımız, hastalıklı narenciye ağaçlarımız ve hamamböceği istilalarımız eksik olmaz (sadece birini uydurduk) Disney World de burada ve plajlarımız da, yani bütün ailenizi getirin."

Kaynak: Forbes

bana çek göndermeyin

New York Times Reklam Şefi Denise Warren anlatıyor: "Bazı okurlar bize kendiliğinden çek yolluyor. Mesela Kanada’da bir kadın iki defa 50 dolarlık çek gönderdi. Gazeteciliğimizden neden bedava yararlandığını anlamıyormuş. Her defasında, çekini kabul edemeyeceğimi söyledim.”

Bu New York Times internet sitesinin ücretli aboneliğe geçme ilânından önceydi tabii. Artık toplayabildiklerince toplayacaklar çekleri. Mart’ın 27’sinden sonra site ücretli oluyor.

O kadını onursal abone yapmazsa çok büyük günaha girer New York Times. Web hizmeti bir kenara, yaşadığı sürece, yaptıkları bütün gazeteleri ayağına sermeliler. Gazetenin, gazetecinin emeğine daha nasıl saygı gösterebilir bir okur?

Bizde ne kadar gazeteci farkında bilmem ama çok büyük bir deney başlıyor dünya basınında. nytimes.com, şu anda, ayda 30 milyon ziyaretçisiyle, küresel ölçekte en çok itibar edilen gazete sitesi. Gözlerini kararttılar. Sonuçlarından hepimiz etkileneceğiz.

wozniacki'den medya dersleri

Kadınlar tenisinin 1 numarası… Avustralya Açık’ta bugün Francesca Schiavone’yi mağlup ederek yarı finale yükseldi. Şimdi yoluna devam ediyor. Polonya asıllı Danimarkalı Caroline Wozniacki Melbourne’den belki zaferle dönmeyebilir ama enteresan anılarla döneceği kesin.

Wozniacki 1 numara ama henüz bir Grand Slam kazanmış değil. Kadınlar tenisinde son yıllarda, erkeklerdeki Federer veya Nadal gibi kupalara ambargo koyan efsane isimler çıkmadığından sıralama sürekli değişiyor. Türk Hava Yolları’nın yeni yüzü Wozniacki, büyük başarılara imza atmasa da, 2010’da nispeten ufak birçok turnuvada kupayı eve götürdüğü için en üst basamağa çıkabildi. Henüz 20 yaşında, muhtemelen eksiklerini tamamlayacaktır ama ukala tenis muhabirleri Wozniacki’yi fena halde dillerine dolamış durumda. Birinciliğinin ispata muhtaç olduğunu düşünüyorlar. Ha, bir de genç kadını çok sıkıcı buluyorlar. Basın toplantılarında hep aynı cevapları tekrarlayıp duruyormuş.

Söz söylüyorsan sonucuna katlanacaksın. Danimarkalı’nın, burunlarından kıl aldırmayan gazetecilere cevabı ağır oldu. Wozniacki, geçen hafta üçüncü turda Slovak Dominika Cibulkova’yı eledikten sonra, basın toplantısına elinde bir not defteriyle geldi. Önce etrafa sakin sakin bir göz gezdirdi: “Diyorsunuz ki, basın toplantılarım sıkıcı geçiyormuş; hep aynı cevabı veriyormuşum.” Ardından da şunları söyledi: “Hep aynı sıkıcı soruları sorduğunuzdan olmasın sakın.”

Sonrasında soru almadı. Kendisi sordu kendisi yanıtladı. Not defterine bakarak uzun bir söylev çekti. Kendisine sordukları şunlar: “Önümüzdeki maçlarda taktiğin nedir? Bir numara olmayı hak ediyor musun? Raketinden memnun musun?”

Sıkıysa şimdi sorsunlar, diye düşünüyor insan. Ama gazeteciler seti kaybettiler diye maçı vermek niyetinde değildi. Bu yüzden başka sorularla geldiler. Taraftarı olduğu Liverpool’un yeni teknik direktör Kenny Dalglish’le yürüyüp yürümeyeceğini ya da piyanodaki meziyetlerini sordular. Ha, bir de küresel ısınma hakkında ne düşünüyordu acaba?

“Ben biraz fazla uçuyorum, bu da pek iyi bir şey değil. Çok benzin kullanmayan arabalar yapsınlar. Ya da elektrikli arabalar. Bu işe yarardı. Arabaya bineceğinize, otobüsleri, trenleri kullanın. İşte böyle bir iki küçük şey… Bir de duş alırken, orada yarım saat kalmayın. İki dakika yeter, kızlar için bile.”

Bence set de maç da Wozniacki’nin.


Daha fazla ayrıntı için buraya

hırsızdan, densizden, abazandan kurtulmak için

Bu sene oyunun kuralları değişecek. New York Times baklayı ağzından tam olarak çıkarmış sayılmaz ama 2011’de internet hizmetini paralı yapacağını artık sağır sultan bile duydu. Diğer büyük Amerikan gazeteleri de onu izleyecektir. Atlantik’in öte yakasında, İngiltere’de News Corporation’a ait Sunday Times, The Sun ve News of the World’un internet siteleri zaten Haziran’dan beri paywall’un arkasında, yani abonelikle çalışıyorlar. Zarar etmiyorlar mı, ediyorlar tabii. Bir araştırma, Times’in düzenli okurlarından ancak yüzde 14’ünün, düzensizlerinse yüzde 1’inin abonelik sistemine geçtiğini söylüyor. Ama bunu sorun etmiyorlar; çünkü herkesin bildiği ama açıklamaya utandığı gerçeği onlar da biliyor: Gazetelerin internet siteleri reklam alamıyor, dolayısıyla çarkı çeviremiyorlar.

Açık söyleyeyim; gazetelerin tüm içeriğinin internette bedavaya sunulmasına karşıyım. Bizim Newsweek Türkiye’de yaptığımız gibi birazının sunulmasınıysa daha da yanlış buluyorum. İnternet siteleri, kanımca, gazeteyi destekleyebilecek başka bir tür içeriğin konulması için kullanılmalı. İnternet çağına geçtik diye, ekmeği fırından bedava almaya başlamadık, otobüse de parasız binmiyoruz. Peki gazetecilerin emeği neden beleşe sunuluyor? Kıçını koltuğundan kaldırmadan sosyalleşmeye çalışan, okur kisvesi altındaki birtakım densiz insanların ırkçı, seksist, saçma sapan yorumlarına meze yapmak için mi? Ya da haberi yapan gazetecilerin imzasını bile kullanmaya gerek görmeden, sanki bir içerik üretiyormuş gibi, gazetelerden haber apartıp sitesine ekleyen, son dakika anonslarıyla gel gel yapıp tık arttıran hırsız haber siteleri için mi? Gazeteci emeğinin hiçbir değeri yok mudur?

Büyük köşe yazarları bu durumdan memnun; sonuçta onlar için nasıl değil ne kadar okundukları önemli. Porno sitelerden fotoğraf indirip “diğer fotoğrafları için tıklayınız” şeklinde bir tür abazan gazetecilik üreten gazete siteleri de memnun; hiçbir şey yapmadan trafiği arttırıyorlar; üstüne bir de patronlarından aferin alıyorlar. Ama gelecekte bu düzen değişecek, değişmek zorunda. ABD’de başlayacak dalganın bize de çabucak uğramasını umalım; hem dengesiz okurlardan, hem haber hırsızlarından, hem de pornocu gazete sitelerinden bir çırpıda kurtuluruz. En önemlisi, emeğimiz bedavaya gitmemiş olur

this is the end, beautiful friend

Tuhaf bir karışım... Türkiye'de haber dergiciği hem güçlü ve makbul, hem de naif ve kırılgandır. Bir gün işiniz yılın en iyi kapağı seçilir, ertesi gün kapınıza kilit vurulur. Belki ileride ortasını buluruz, ama şimdilik bu maceranın sonu...


Blogda ikinci defa kullandığım bu güzel fotoğraf Çetin Akdeniz'in.