imroz'da güneş rüzgâr zeytin

İmroz’da, 1970’de bir çırpıda değiştirildiği ve bizim halen resmi olarak kullandığımız adıyla Gökçeada’da her adımda rüzgâr, kapı önlerinde gölge, içerlerde yaşlı zeytinler… Yavaş akıyor zaman…

Kendi halinde bir ada burası… Yaşlı zeytinlerle, tozlu yollarla, keçilerle, uzak limanlarla dolu. Arabalı vapurla Ada’ya girmek, bir Avrupa filminden (hangisinden?) sahne… Limanda sevimli kahveler, renkli sandalyeler… Derken hemen kötü evler başlıyor. İyi mimari olduğu düşünülen kötü evler… Müteahhitler gelmiş. İyiye işaret değil. 

Fotomuhabiri Levent Kulu'yla haber için yolculuk ediyoruz. Arabalı vapurun güvertesinde durmuş gitgide yaklaşan Ada’ya bakarken, yanımda bir genç adam… Nedense ilk izlenimim, adamın suçlu olduğu. Biraz hırçın, susamış gibi. Muhtemelen yanlış bir izlenim… Belki adam kendi halinde, masum biri; sadece yüzü, karanlıklarla gölgelenen o hırçın yüzü (fazla dramatik oldu bu) bu izlenimi veriyor. Neden sonra, İmroz’a yeniden dönen Rumlardan, ayrıldıkları dönemde en ağırlarına giden konunun Ada’ya cezaevi getirilmesi olduğunu dinledim. Suçlularla dolmuş İmroz. Rumlar’a da ayrılmak kalmış. 

Adada yolun her dönemecinde payınıza bir keçi düşüyor. Annelerinin yanında zıplayan mini mini oğlaklar. Üç beş keçilik bir sürünün fotoğrafını çekmek isterken, içlerinden biri arabamıza girdi. Koltuğa kuruldu. Derken anası da gelip kapı cebindeki muz kabuklarını (pasaklılık, doğru ama yola mı atsaydım), tırtıklamaya başladı. Yavruyu indirdik, annenin boynuzlarından ürktüğümüzden, kapıyı kapatmadan tüydük. Sonra geri dönüp kapıdan aşıramadıkları muz kabuklarını hediye ettik onlara. Hoşlarına gitmiş gibi geldi. Eh, onlar için de bir değişiklik sayılır.

İstanbul Rum Patriği Bartholomeos meğer buralıymış. Zeytinli Köyü’nden. Babası kahveci ve berber. Eskiden böyle mekânlarda (bazen de kaldırımlarda) berberlik de icra edilirmiş ya, öylesi… Dükkân halen duruyor ve işletiliyor. İçeride fotoğraflar; ama Patrik’ten çok babasının anısını yaşatan fotoğraflar… 

Biz karşıki kahvede oturduk. Atina’dan geçen sene dönen Athanasis Karadimitri’nin dükkânında. Yapıp getirdiği dibek kahvesi ömre bedel, kendi imalatı panna cotta’sı da ayrı güzel. Ama en güzeli tane tane, içe dokunan konuşması. Dükkânının ismi Nostos. Odysseia destanında geçen bir kelime. Ya da bir his diyelim… Kabaca “Eve dönüş” anlamına geliyor. Odysseus’un Troya Savaşı’ndan sonra eve dönüşünde olduğu gibi. Karadimitri, nostalji sözcüğünün kökeninde de ‘nostos’ olduğunu söylüyor: “Ama onda ‘algos' da var, acı çekmek yani; bende acı kalmadı artık, eve döndüm!”

Devamı için şuraya buyurun...