Madeleine Thien’in, yeni yayınevi ‘Hep Kitap’tan çıkan romanı ‘Bundan Sonra Her Şey Biziz’i -biraz da tesadüfen- bir çırpıda okudum; çok da beğendim (Blogda da bir alıntıya yer vermiştim).
1974 doğumlu, Çin kökenli Kanadalı Thien, yaşına göre olgun bir yazar (“43 yaşında tabii ki olgun olacak” diyecekseniz deyin ama şunu da bilin; roman, çok daha tecrübeli bir elden çıktığı izlenimi veriyor). Zarif cümleler, cesur seçimler, zor bir kurgu… Hepsi bir arada... Kırıp dökmeden, Çin’in son elli yılının içinden ustalıkla geçiriyor sizi Thien. Bu ustalık ciddi takdir de görüyor. Kitap geçen sene İngiltere’nin en önemli edebiyat ödülü Man Booker’a aday gösterilen beş kitap arasına girmişti.
Diğer kitapları da belli ki iyi. Türkçe’ye çevrilmeyen ‘Dogs at the Perimeter’, ‘Certainty’, ‘The Chinese Violin’, ‘Simple Recipes’ isimli romanları var. Bir başka Kanadalı, Nobel ödüllü Alice Munro, ilk kitabı ‘Simple Recipes’in ardından, “Belli ki müthiş bir yazar doğuyor; anlatımındaki rahatlık ve berraklık parmak ısırtıcı” demiş. O dediyse, tamamdır.
Ben çok sevdim Thien’i; siz de bilin, tanıyın istedim; Hürriyet Kitap Sanat için, e-posta üzerinden bir röportaj yaptım yazarla (Geçen cuma yayımlanmıştı; şuradan okuyabilirsiniz). Elbette, gazetenin sınırları dar geldi; kısaldı röportaj; bazı soru-cevaplar da giremedi. En azından bir cevabını buraya alayım.
Yazarın hem bizzat kendisi hem romanın ana kahramanı Çin’den ayrı düşmüş Kanada’da yaşayan ve bir noktada Çin’i keşfetmesi gereken kişiler olduğundan; bizler de Çin’i hep konuşup hemen hiç tanımadığımız için “Çin hakkında ne okuyalım, ne seyredelim” diye sormuş, bir liste istemiştim. Sağolsun üşenmemiş, “Yine de eksiktir” notunu düşerek, ciddi bir liste sıralamış. Tabii kendisinin bu kitabı yazmak için okumakla yetinmediğini, koca Çin coğrafyasını Çin Seddi’nin Taklamakan Çölü’ne karışıp eriyen son taşına kadar arşınladığını da bilelim. Hem okumuş hem gezmiş… Çin’i tanımak için bizim kısmetimize düşenlerse aşağıda (Maalesef Türkçe’de pek bir şey yok).
Madeleine Thien’den Çin 101
- Çin tarihçisi Jonathan Spence’in kitapları (‘The Search of Modern China’, ‘Mao Zedong: A Life’, ‘The Gate of Heavenly Peace: The Chinese and Their Revolution’, ‘The Memory Palace of Matteo Ricci’ ve diğerleri, Türkçe’de tek bir kitabı var: Wang Hatunun Ölümü (Metis)
- Ma Jin’in ‘Beijing Coma’ ve ‘Red Dust’ isimli kitapları (Türkçe’de bu ikisi de yok ama Martı Yayınları’ndan çıkan ‘Cenneti Öldürmek’ isimli bir başka roman var) .
- Jung Chang’dan ‘Wild Swans’ (Bu da yok Türkçe’de).
- Colin Thubron - Shadow of the Silk Road (Türkçe, maalesef)
- Liao Yiwu - The Corpse Walker, Real Life Stories - China From The Bottom Up
- Bei Dao ve Xi Chuan’ın şiirleri
- David Hinton’dan ‘Hunger Mountain: A Field Guide to Mind and Landscape’
- Perry Link - An Anatomy Of Chinese
- Shen Congwen - Border Town
- Denise Chong - Egg on Mao
- Yiyun Li’nin tüm eserleri (‘Gold Boy, Emerald Girl’le de tanınan bu yeni nesil, parlak yazarın Türkçe’de Domingo’dan çıkmış ‘Bin Yıllık Dua’ isimli öykü toplaması mevcut).
- Leslie Chang - Factory Girls
- Louisa Lim, Evan Osnos ve Ian Johnson’un son ‘kurgu-dışı’ kitapları (Bunların içinde New Yorker’dan Osnos’un ‘Age of Ambition - Chasing Fortune, Truth and Faith in the New China’sıyla Pulitzer ödüllü Johnson’ın ‘Wild Grass’ı epey meşhur. Lim’in ‘The People’s Republic of Amnesia’ ise okuru Tiananmen günlerine götürüyor; Thien’in de sularına yani).
Bonus:
- Xu Bing ve Ai Weiwei’nin sanat eserleri
- Jia Zhangke’nin filmleri (Bizde sanırım bir tek ‘Günahın Dokunuşu’ oynadı.
Tüm listeyi buraya geçtikten sonra hayret ettim doğrusu. Neden bu kadar az biliyoruz, okuyoruz, seyrediyoruz Çin’i? Üstelik ‘Gelecek orada” dediğimiz, geleceğin de çoktan geldiğini bildiğimiz halde.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Sen ne dersin?